Kategori: Biyografiler

Howard Gardner Kimdir? Howard Gardner, 11 Temmuz 1943’te ABD’nin Pennsylvania eyaletinde dünyaya gelmiş bir psikolog, eğitim bilimci ve yazar olarak tanınır. Harvard Üniversitesi’nde uzun yıllar profesörlük yapmış olan Gardner, özellikle “Çoklu Zekâ Kuramı” (Multiple Intelligences Theory) ile tanınır. Onun çalışmaları, klasik zekâ anlayışını sorgulayarak bireylerin farklı alanlarda güçlü yönlere sahip olabileceğini ortaya koymuştur. Gardner’ın düşünceleri…

Bilimsel Şeffaflığın Öncüsü: Brian Nosek Kimdir? Psikoloji ve bilimsel araştırmalar söz konusu olduğunda, güvenilirlik ve tekrarlanabilirlik en önemli unsurlardan biridir. Ancak, son yıllarda akademik dünyada yaşanan “tekrarlanabilirlik krizi” (replication crisis), birçok araştırmanın sonuçlarının yeniden test edildiğinde aynı şekilde doğrulanamamasıyla gündeme gelmiştir. İşte bu noktada, psikolog ve metabilimci Brian Nosek, bilimin daha şeffaf, güvenilir ve erişilebilir…

Diederik Stapel, sosyal psikoloji alanında yaptığı sahte bilimsel çalışmalarla tanınan bir akademisyendir. Hollandalı psikolog, uzun yıllar boyunca prestijli üniversitelerde çalışmış ve birçok akademik makale yayımlamıştır. Ancak 2011 yılında, veri sahteciliği yaptığı ortaya çıkmış ve birçok çalışması geri çekilmiştir. Akademik dünyada büyük bir skandala yol açan bu olay, psikolojide araştırma etiği ve veri güvenilirliği konularında önemli…

Dan Ariely, davranışsal ekonomi ve psikoloji alanlarında yaptığı çalışmalarla tanınan İsrailli-Amerikalı bir profesördür. Özellikle insanların irrasyonel kararlar alma eğilimlerini araştıran Ariely, bu konuda birçok bilimsel çalışma ve popüler kitap kaleme almıştır. Predictably Irrational (Akıl Dışı Ama Öngörülebilir) adlı eseri, insanların ekonomik ve günlük hayattaki kararlarında ne kadar sistematik hatalar yaptığını ortaya koyarak geniş bir okuyucu…

George Kelly, psikolojide bilişsel yaklaşımın öncülerinden biri olarak kabul edilen ve özellikle Kişisel Yapılar Teorisi (Personal Construct Theory) ile tanınan Amerikalı bir psikologdur. İnsanların dünyayı algılama ve anlamlandırma biçimlerini açıklamak için geliştirdiği bu teori, bireylerin kendi zihinsel yapıları aracılığıyla deneyimlerini şekillendirdiğini öne sürer. Klinik psikoloji alanında da önemli katkılar sunan Kelly, geliştirdiği Sabit Rol Terapisi (Fixed…

Anthony Greenwald, sosyal psikoloji alanında önemli katkılarda bulunmuş bir bilim insanıdır. Özellikle örtük (zımni) sosyal biliş, önyargılar ve bellek üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. Geliştirdiği Örtük Çağrışım Testi (IAT = Implicit Association Test), bireylerin bilinçdışı önyargılarını ölçmek için kullanılan en yaygın yöntemlerden biri haline gelmiştir. Ayrıca, Örtük Sosyal Biliş Teorisi ile bireylerin farkında olmadan nasıl inanç…

Jordan Peterson, Kanadalı bir klinik psikolog, akademisyen ve yazardır. Özellikle bireysel sorumluluk, anlam arayışı ve geleneksel değerler üzerine görüşleriyle tanınır. 1962’de doğan Peterson, Toronto Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olarak görev yapmış ve özellikle kişilik psikolojisi, ideolojiler ve kültürel anlatılar üzerine çalışmıştır. 2016’da Kanada’nın zorunlu cinsiyet zamirleri yasasına karşı çıkışıyla geniş çapta tanınmış, ardından 12 Rules for…

Jean Piaget, bilişsel gelişim kuramıyla psikoloji ve eğitim bilimlerinde çığır açan bir İsviçreli psikologdur. Çocukların öğrenme süreçlerini anlamak için yaptığı araştırmalar, bilişsel gelişimin evreler halinde ilerlediğini ortaya koymuş ve eğitim sistemlerine önemli katkılar sağlamıştır. Piaget’nin çalışmaları, çocukların dünyayı nasıl algıladığı, bilgiye nasıl yapı kazandırdığı ve problem çözme yeteneklerini nasıl geliştirdiği konularında devrim niteliğindedir. Bu yazıda,…

Daniel Wegner, zihinsel kontrol ve bilinç üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan bir sosyal psikologdur. Özellikle insanların düşüncelerini bastırmaya çalıştıklarında bu düşüncelerin daha sık geri döndüğünü öne süren İronik Süreçler Teorisi ile tanınır. “Beyaz ayıyı düşünmemeye çalışın!” talimatıyla yaptığı deney, insanların istemedikleri düşünceleri kontrol etmekte ne kadar zorlandıklarını ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra, Aktarılan Bellek, Paylaşılan Ajans,…

Sosyal psikoloji alanında önemli çalışmalara imza atan Susan Fiske, insan davranışlarını ve sosyal algıyı anlamada büyük katkılar sunmuş bir bilim insanıdır. Özellikle stereotipler, önyargılar ve sosyal biliş konularında yaptığı araştırmalar, bireylerin birbirlerini nasıl algıladığını ve sosyal dünyayı nasıl yapılandırdığını anlamamıza yardımcı olmuştur. Fiske’nin geliştirdiği Stereotip İçeriği Modeli, Sıcaklık-Yetkinlik Modeli ve insan dışılaştırma (dehumanization) çalışmaları, toplumsal…