Yazar: Deniz Şavkay

Sosyal psikolojinin önde gelen isimlerinden biri olan Russell H. Fazio, özellikle tutumlar, sosyal biliş ve otomatik bilgi işleme süreçleri üzerine yaptığı araştırmalarla tanınmaktadır. Ohio State Üniversitesi’nde uzun yıllar akademik çalışmalar yürüten Fazio, insanların tutumlarını nasıl oluşturduğunu, erişilebilirliğini ve bunların davranışlara nasıl yansıdığını inceleyen teorileriyle sosyal psikolojiye önemli katkılar sunmuştur. Özellikle Tutum Erişilebilirliği Teorisi ve MODE…

Paul Ekman, duygular ve yüz ifadeleri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan dünyaca ünlü bir psikologdur. Evrensel duygular teorisi ve mikro ifadeler kavramlarıyla, insanların duygularını yüz ifadeleri üzerinden nasıl ifade ettiğini bilimsel olarak incelemiştir. Yalan tespiti konusundaki araştırmaları, güvenlik ve adli bilimlerden psikoterapiye kadar birçok alanda büyük yankı uyandırmıştır. Ekman’ın çalışmaları, yalnızca psikoloji öğrencileri ve akademisyenler için…

John Gottman, ilişkiler ve evlilik üzerine yaptığı bilimsel çalışmalarla tanınan dünyaca ünlü bir psikologdur. Çiftlerin iletişim dinamiklerini inceleyen Gottman, geliştirdiği teoriler ve deneylerle ilişkilerin uzun vadeli sağlığını tahmin edebilen yöntemler sunmuştur. Özellikle boşanma tahminleri üzerine yaptığı araştırmalar ve “Love Lab” adlı laboratuvarında gerçekleştirdiği gözlemler, onu çift terapisi alanında öncü isimlerden biri haline getirmiştir. Bu yazıda,…

John Cacioppo, sosyal sinirbilimin (social neuroscience) öncülerinden biri olarak bilinen Amerikalı bir psikologdur. İnsan beyninin sosyal etkileşimlere nasıl tepki verdiğini araştıran çalışmalarıyla tanınan Cacioppo, özellikle yalnızlık kavramı üzerine yaptığı araştırmalarla psikoloji dünyasında önemli bir yer edinmiştir. Sosyal bağların insan sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen teorileri, psikoloji, nörobilim ve sağlık bilimleri gibi birçok alanda büyük yankı uyandırmıştır.…

Daniel Gilbert, mutluluk, karar verme süreçleri ve insanların gelecekteki duygusal tepkilerini nasıl tahmin ettikleri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Amerikalı bir sosyal psikologdur. Harvard Üniversitesi’nde profesör olarak görev yapan Gilbert, özellikle insanların mutluluk beklentilerini nasıl yanlış değerlendirdiğini ortaya koyan araştırmalarıyla psikoloji literatürüne önemli katkılar sağlamıştır. “Mutluluk Beklentisi Teorisi” ve “Psikolojik Bağışıklık Sistemi” kavramlarıyla tanınan Gilbert, insanların…

Stanley Schachter, duygular, yeme davranışları ve sosyal etkileşim üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Amerikalı bir sosyal psikologdur. Psikolojiye en büyük katkılarından biri, duyguların yalnızca fizyolojik tepkilerden ibaret olmadığını, bilişsel değerlendirme süreciyle şekillendiğini öne süren İki Faktörlü Duygu Kuramıdır. Ayrıca, insanların yeme alışkanlıklarını dışsal faktörlerin nasıl etkilediğini açıklayan Dışsal ve İçsel Yeme Kuramı ile de dikkat çekmiştir.…

Robert Rosenthal, psikoloji alanında yaptığı çalışmalarla özellikle beklentilerin bireyler üzerindeki etkisini ortaya koyan önemli bir bilim insanıdır. Deneysel psikoloji, araştırmacı önyargıları ve eğitim psikolojisi gibi alanlara büyük katkılar sağlayan Rosenthal, özellikle Pygmalion Etkisi olarak bilinen çalışmasıyla tanınır. Araştırmalarında, öğretmenlerin ya da deney yapan kişilerin beklentilerinin, katılımcıların performanslarını nasıl şekillendirdiğini göstermiştir. Bu etkiler, hem eğitim ortamlarında…

Harry Harlow, bağlanma teorisi ve duygusal gelişim üzerine yaptığı çığır açıcı araştırmalarıyla psikoloji tarihine damga vurmuş bir bilim insanıdır. Özellikle maymunlarla yaptığı yapay anne deneyi, sevginin ve fiziksel temasın bireylerin psikolojik gelişimindeki önemini gözler önüne sermiştir. Harlow’un çalışmaları, yalnızca psikoloji alanında değil, çocuk gelişimi ve ebeveynlik anlayışında da önemli değişimlere yol açmıştır. Ancak deneylerinin etik…